Bitüm Nedir? Çeşitleri Ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Power-Asfalt-Bitüm

Power-Asfalt-BitümBitüm kelimesinin İngilizce karşılığı olan Bitumen’in Sanskritçe’den geldiğine inanılmaktadır. Bazı kesimler Latince karşılığının gwitu-men (zifte ilişkin) olduğunu iddia ederken diğerleri pixtu-men (fokurdayan zift) teriminden kaynaklandığını ve bu terimin daha sonra bitüm şeklinde kısaltıldığı ve Fransızca’dan da İngilizce’ye geçtiği iddia edilmektedir.

    Bitüm ham petrolün doğal çökmesiyle veya rafinerilerde damıtılması yolu ile elde edilen hidrokarbon bileşimli rengi koyu kahverengi ile siyah arası değişen katı, yarı katı veya sıvı hallerde bulunabilen bir maddedir. Kısacası bitüm ham petrolden elde edilir. Bitüm petrolün rafineyi işlemi sırasında elde edildiği gibi doğal bir birikinti olarak veya içerisinde mineral maddelerle birlikte doğal bir şekilde ortaya çıkmış asfaltın bir bileşiği olarak da bulunabilmiştir. Bitüm Asfalt Plentinin vazgeçilmez bileşenidir.

     Temel direnç, su yalıtımı ve doğal yapıştırıcı özelliği olması nedeniyle yol yapımı başta olmak üzere, çatı kaplama, temel yalıtımı, zemin döşeme, mastikleme, boya yapım gibi birçok alanda kullanımı vardır.

    Bitüm kullanılmadan önce ayrıştırılması, arındırılması, karıştırılması ve bazen de kimyasal veya fiziksel değişikliğe uğratılması gereklidir. Bitüm uygun bir şekilde elleçlendiğinde bitümler tekrar ısıtılabilir veya yüksek sıcaklarda özelliklerini kaybetmeden uzun süre saklanabilir. Bununla birlikte aşırı derecede ısıtarak veya oksidasyona sebep olabilecek koşulları kullanarak bitümün yanlış işlenmesi kendi özelliklerini ve ondan yapılan malzemelerin uzun süreli performanslarını etkileyebilir. Bu yüzden bitüm her zaman mümkün olan en optimum sıcaklıkta depolanmalı ve elleçlenmelidir. Normal işlemlerde yani sıvı haldeki bitümün karıştırılması ve transferi için, minimum pompalama sıcaklığının 10°C ile 50°C üzerindeki bir sıcaklıkta yapılması tavsiye edilir. Ancak bitümün kendi kendine tutuşmasını önlemek için 230°C sıcaklık aşılmamalıdır.

    Bitüm penetrasyon cinsi, oksitlendirilmiş, sert ve katbek bitüm olarak 4 çeşitte üretilirler ve birbirlerinden penetrasyon, viskozite, yumuşama noktası kombinasyonları ile ayrılırlar. Penetrasyon cinsi bitümlerin büyük çoğunluğu yol inşaatlarında kullanılmaktadır. Oksitlendirilmiş bitümler çatı kaplama, zemin döşeme, mastikleme ve boru kaplama işlerinde kullanılır. Sert bitümler kömür briketleme, boya üretimi gibi endüstriyel uygulamalarda kullanılır. Katbek bitümler yakın zamana kadar ekonomik olması ve yüksek işlem ısısı gerektirmediğinden çok sık kullanılmaktaydı. Ancak gün geçtikçe kullanımı azalmaya başlamıştır.

    Bir yapının performansı, tasarım, uygulama ve kullanılan malzemenin kalitesinin de dahil olduğu birçok faktöre bağlıdır. Bitüm karışım içerisinde hacimce küçük bir yer tutmasına karşın, dayanıklılık ve bitümlü karışıma viskoelastik özellik kazandırması sebebiyle karışımlarda çok önemli bir role sahiptir. Esas olarak bitümün yol üzerinde iyi bir performans göstermesi reoloji, ikohezyon, adezyon ve dayanıklılık özelliklerinin kontrol edilmesiyle sağlanır.